Nuôi tôm thẻ mùa mưa:“Quản lý toàn diện” là phương án cần thiết cho các farm. Đối mặt với những thách thức phức tạp của mùa mưa, một chiến lược quản lý thành công không thể dừng ở những biện pháp “chữa cháy” rời rạc. Thay vào đó, cần một cách tiếp cận hệ thống – chủ động – toàn diện, khởi đầu từ khâu chuẩn bị cơ sở hạ tầng cho đến các can thiệp kỹ thuật theo thời gian thực xuyên suốt vụ nuôi. Khi chuẩn bị tốt, mỗi cơn mưa không còn là rủi ro, mà trở thành phép thử cho sự sẵn sàng của trang trại.
1. Công tác chuẩn bị cơ sở hạ tầng và vật tư
Sự chuẩn bị kỹ lưỡng trước mùa mưa là tuyến phòng thủ đầu tiên và quan trọng nhất.
– Gia cố hạ tầng:
Bờ ao cần được kiểm tra, gia cố và đầm nén kỹ để chống sạt lở, xói mòn do mưa lớn, đồng thời tránh tràn bờ gây thất thoát tôm. Ao nuôi nên thiết kế/duy trì mực nước sâu 1,2–1,5 m – tạo một “khối đệm” đủ lớn giúp giảm dao động nhiệt độ và hóa học đột ngột.
– Hệ thống ao lắng và xử lý:
Đầu tư ao lắng đạt chuẩn là yêu cầu bắt buộc, không phải lựa chọn. Diện tích tối thiểu bằng 1/3–1/2 ao nuôi. Chức năng kép: (1) xử lý nước (diệt khuẩn, lắng phèn, tạp chất) trước khi cấp vào ao; (2) dự trữ nước sạch có độ mặn cao để pha điều chỉnh độ mặn sau những trận mưa lớn.
– Thiết bị và vật tư dự phòng:
Toàn bộ hệ thống thiết bị sống còn của ao – quạt nước, sục khí đáy, và máy phát điện dự phòng – phải được kiểm tra, bảo dưỡng và sẵn sàng hoạt động trong mọi điều kiện thời tiết. Dự trữ đủ vật tư thiết yếu để ứng phó kịp thời:
- Vôi nông nghiệp CaCO₃, vôi Dolomite CaMg(CO₃)₂
- Khoáng tổng hợp, Vitamin C, men vi sinh (probiotics)
- Oxy viên (dạng bột/hạt)
⏩Mời bạn đọc xem phần 1: “Nuôi tôm thẻ mùa mưa: Tác động của mưa đến hệ sinh thái ao nuôi” tại đây: ⏩https://viaprotic.com/phan-1-nuoi-tom-the-mua-mua-tac-dong-cua-mua-den-he-sinh-thai-ao-nuoi/
2. Quản lý môi trường nước thời gian thực
Trong mùa mưa, quản lý môi trường không theo lịch cứng mà dựa trên giám sát liên tục – phản ứng nhanh.
– Theo dõi và kiểm tra:
Chủ động cập nhật dự báo thời tiết để chuẩn bị trước. Đo thường xuyên các chỉ số cốt lõi pH, độ kiềm, DO (oxy hòa tan) – đặc biệt tại các thời điểm then chốt: trước mưa, trong mưa (nếu có thể), ngay sau mưa tạnh.
– Kỹ thuật ổn định pH và hệ đệm (độ kiềm):
Quản lý pH/kiềm không chỉ “xử lý triệu chứng” mà là “tái vũ trang” khả năng tự ổn định của ao.
+ Trước mưa:
Rải vôi khô (ưu tiên CaCO₃ hoặc Dolomite) dọc bờ ao 10 kg/100 m². Lớp vôi tạo hàng rào hóa học, trung hòa nước mưa axit và phèn rửa trôi, ngăn sụt pH đột ngột.
+ Trong và sau mưa:
Nếu pH giảm, can thiệp ngay: hòa vôi (CaCO₃/Dolomite) với nước, tạt đều khắp ao. Liều khuyến nghị 15–20 kg/1.000 m³ (tương đương 15–20 kg/100 m² với ao sâu 1 m), có thể tăng tùy mức giảm pH thực tế.
Để phục hồi hệ đệm, dùng Dolomite hoặc khoáng tăng kiềm chuyên dụng đưa độ kiềm về 100–150 mg/L. Nguyên tắc vàng: chỉ tăng kiềm từ từ ~10 mg/L mỗi lần để tránh sốc thẩm thấu cho tôm.
– Chiến lược sục khí và đảo nước:
Vận hành liên tục – tối đa công suất quạt nước và sục khí đáy trong suốt thời gian mưa và kéo dài sau mưa nhằm:
- Bổ sung DO trực tiếp;
- Phá vỡ phân tầng nhiệt/độ mặn, tạo môi trường đồng nhất;
- Tăng cường oxy hóa, hỗ trợ phân hủy hữu cơ và chuyển hóa khí độc sang dạng ít độc.
Kinh nghiệm thực tế: mỗi cánh quạt có thể cung cấp đủ oxy cho khoảng 800 con tôm thẻ từ lúc thả đến khi thu hoạch.
- Quản lý mực nước và độ mặn:
Khi mực nước dâng do mưa, xả từ từ lớp nước tầng mặt để giữ độ sâu tối ưu, tránh giảm độ mặn đột ngột và phòng tràn bờ, vỡ cống. Nếu độ mặn xuống dưới ngưỡng cho phép, bổ sung dần nước độ mặn cao đã xử lý từ ao lắng.
3. Quản Lý Dinh Dưỡng và Sức Khỏe Tôm
Sức khỏe của tôm chính là “chìa khóa vàng” quyết định thành bại của cả vụ nuôi. Trong mùa mưa, khi môi trường dễ biến động, việc quản lý dinh dưỡng và tăng cường sức đề kháng cho tôm phải luôn được đặt lên hàng đầu.
– Điều chỉnh chế độ cho ăn – Bước đi nhỏ, hiệu quả lớn
Đây là biện pháp đơn giản nhưng cực kỳ quan trọng. Người nuôi cần giảm hoặc ngưng cho ăn ngay khi thấy dấu hiệu mưa hoặc trong lúc mưa.
- Khi nhiệt độ nước giảm, quá trình trao đổi chất của tôm chậm lại, tôm sẽ tự giảm ăn.
- Thực tế cho thấy: chỉ cần nước giảm 1°C, lượng thức ăn tôm tiêu thụ có thể giảm 5–10%. Khi giảm 3°C, sức ăn thậm chí có thể giảm tới 30–50%.
- Nếu vẫn cố cho ăn, lượng thức ăn thừa sẽ chìm xuống đáy, gây ô nhiễm, tăng khí độc, tiêu tốn oxy và dễ làm bùng phát bệnh.
👉 Vì vậy, quản lý cho ăn hợp lý trong mùa mưa không chỉ bảo vệ sức khỏe tôm mà còn giảm chi phí, giữ môi trường ổn định.
– Tăng cường sức đề kháng – Nền tảng bảo vệ tôm
Trong mùa mưa, tôm thường xuyên bị stress, khiến hệ miễn dịch suy yếu. Do đó, người nuôi cần chủ động tăng cường sức đề kháng cho đàn tôm bằng nhiều cách:
+ Bổ sung qua thức ăn:
- Vitamin C: chống stress hiệu quả.
- Khoáng chất tổng hợp: hỗ trợ tôm nhanh cứng vỏ sau lột xác.
- Men tiêu hóa (probiotics): cân bằng hệ vi sinh đường ruột.
- Beta-glucan và các chất tăng miễn dịch: nâng cao sức đề kháng tự nhiên.
+ Tạt trực tiếp vào ao nuôi:
- Ngay sau mưa, có thể tạt Vitamin C và khoáng chất dạng lỏng hoặc bột hòa tan.
- Tôm hấp thu nhanh qua mang và vỏ, giúp giảm stress tức thì và bù khoáng chất đã mất.
- Sử dụng chế phẩm sinh học của các thương hiệu uy tín như thuốc thuỷ sản VAQ.
Nuôi tôm thẻ trong mùa mưa, “quản lý toàn diện” chính là chìa khóa thành công cho các farm. Đặc biệt, định kỳ bổ sung men vi sinh VIAProtic sẽ giúp phân hủy nhanh chất hữu cơ, giảm khí độc, ổn định môi trường ao nuôi. Nguồn nước sạch – ít mầm bệnh, từ đó hệ miễn dịch của tôm được giảm tải, giúp tôm khỏe mạnh, tăng trưởng bền vững và nâng cao hiệu quả vụ nuôi.
(BT: Như Ngọc)
